Muzej „Ras“ i Istorijski arhiv „Ras“ organizovali su izložbu fotografija i dokumenata pod nazivom „Sećanje na ZAVNOS – vizija slobode i jedinstva“ koja je otvorena 19.11.2024. godine. Ista je upriličena povodom obeležavanja Dana Sandžaka.
Pored fotografija izložena su dokumenta Arhivskog fonda „Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Sandžaka- Novi Pazar“ koji se čuva u Istorijskom arhivu „Ras“. On pripada kategoriji arhivske građe od izuzetnog značaja. Fond sadrži spise za period od 1943. do 1945. godine.
Otvarajući izložbu direktor Muzeja „Ras“ Elmir Habibović istakao je da nas ona svojim sadržajem i porukom vraća u jedno od najvažnijih poglavlja naše istorije.
„Ovo je prilika da se podsetimo kako su zajedništo i solidarnost naroda u Sandžaku ali i šire, bile temelj za igradnju društva u kojem danas živimo“, objasnio je Habibović.
On je dodao da je Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Sandžaka bilo simbol težnje za slobodom, pravdom i zajedništvom.
„Na ovim prostorima, gde se vekovima prepliću kulture, religije i tradicije, postojanje ZAVNOS-a svedoči o snazi zajedničkog delovanja. Iako su vremena bila teška, ideja o jedinstvu bila je jača od svih izazova“, kazao je Habibović.
Ispred Istoriskog arhiva „Ras“ na otvaranju se obratila Jasmina Leković, koja je govorila o samom Fondu i dokumentima, kao i o instituciji ZAVNOS-a i njegovim osnovnim zadacima.
„Stvaranje borbenog jedinstva stanovništva koje živi u Sandžaku. Rukovođenje Narodnooslobodilačkim odborima i učvršćivanje narodne vlasti. Podizanje kulturno prosvjetnog nivoa. Pružanje zdravstvene pomoći i organizovanje socijalnog staranja o narodu Sandžaka, kao i da se osigura lična i imovinska bezbjednost i organizuje što normalniji privredni život na oslobođenoj teritoriji“ pojasnila je Leković.
Ona ja naglasila da je među izabranim većnicima bilo pripadnika svih nacionalnosti, socijalne strukture i veroispovesti, a da je veće uključivalo i pet žena.
Leković je pomenula i pismo Inicijativnog odbora ZAVNOS-a u kojem se napominje da su na Osnivačkoj skupštini bili prisutni svi „koji su svojim držanjem i radom u Narodnooslobodilačkoj borbi dokazali svoju ljubav prema narodu i slobodi“.
Izložba „Sećanje na ZAVNOS – vizija slobode i jedinstva“ postavljena je ispred Muzeja „Ras“ na Žitnom trgu u Novom Pazaru. Biće dostupna posetiocima u narednih mesec dana.
Azra Mušić Kararić